Het Europese emissiehandelssysteem is een super belangrijk middel om in Nederland en Europa de CO2 -uitstoot omlaag te krijgen, maar de meeste mensen vinden het maar ingewikkeld. Met als gevolg dat de politiek zwicht voor de sterke lobby van de grote vervuilers. Dat moet anders!

Om de uitstoot van broeikasgassen te beperken, verdeelt de Europese Unie vanaf 2005 zogenaamde ‘emissierechten’ onder Europese bedrijven. Eén emissierecht geeft het recht om 1 ton CO2 uit te stoten. Als een bedrijf meer wil uitstoten dan het krijgt, moet het rechten bijkopen. Helaas werkt het systeem niet zoals het is bedoeld. Er zijn namelijk te veel emissierechten op de markt. Het overschot zorgt ervoor dat de financiële prikkel voor investeringen in schonere productie uit blijft. Met als gevolg dat de grootste vervuilende bedrijven blijven stoken en uitstoten. De politiek bouwt het aantal emissierechten elk jaar een beetje af. Dat gaat veel te langzaam! En dat vinden niet alleen wij, maar ook veel klimaatwetenschappers.

Als je CO2-rechten koopt verklein je de uitstootruimte voor bedrijven en geef je een belangrijk politiek signaal af. Je investeert zo in het emissiehandelssysteem en hebt dan een legitiem recht om te eisen dat het systeem daadwerkelijk moet leiden tot minder CO2-uitstoot. Politici moeten weten dat ze niet achterover kunnen leunen, maar dat ze hard aan het werk moeten om ervoor te zorgen dat het emissiehandelssysteem heel snel veel beter gaat werken. Samen schudden we de politiek wakker!

Dit moet er gebeuren:

1. Het aantal CO2-rechten dat jaarlijks wordt uitgegeven gaat naar beneden.
2. De prijs van CO2-rechten moet omhoog.
3. We moeten stoppen met het weggeven van gratis CO2-rechten aan vervuilende industrieën
4. Overheden moeten alle inkomsten van CO2 handel aan echte klimaatactie besteden.

Europa kan het emissiehandelssysteem verbeteren door:

Europa heeft in 2023 een herziening van het emissiehandelssysteem goedgekeurd. Deze verbeteringen zijn echter nog niet voldoende. Europa kan het nieuwe systeem verbeteren door:

• Het gratis weggeven van emissierechten nog verder en sneller in te perken. Zeker nu het voorstel ook een koolstofheffing aan de grens bevat, is het niet meer nodig om Europese bedrijven te beschermen tegen concurrentie van buiten de EU.
• Het begrip ‘klimaatactie’ beter te definiëren, bijvoorbeeld door het te koppelen aan het beginsel ‘do no significant harm’ en bestaande definities van echte groene investeringen. Zo voorkomen we dat opbrengsten van het emissiehandelssysteem verkeerd besteed worden.
• De reductie doestelling ambitieuzer te maken, en de mechanismes die daarvoor kunnen zorgen aan te scherpen (zoals de MSR en de benchmarks voor gratis rechten).

Nederland kan het emissiehandelssysteem verbeteren door:

• Kolencentrales versneld te sluiten en de bijbehorende emissierechten te vernietigen.
• Inkomsten uit het ETS te oormerken. Meer ETS inkomsten zou dan ook meer klimaatbudget betekenen. Op dit moment is er geen koppeling tussen ETS inkomsten en Nederlandse klimaatuitgaven.
• Binnen Europa pleiten voor een snellere afbouw van gratis rechten. Wobke Hoekstra en Rob Jetten zeggen zich internationaal in te zetten voor het snel afbouwen van fossiele subsidies. Gratis ETS rechten zijn een fossiele subsidie, dus laat ze daad bij woord voegen!